Wednesday, March 28, 2012

ინტერვიუ თორნიკე ჭაფოძესთან

"სტრუქტურული ბაღი"



ინტერვიუ თორნიკე ჭაფოძესთან 
ესაუბრა სოფო ტაბატაძე არქიდრომის სახელით (არქიდრომი თანამედროვე ხელოვნების არქივი)

შესავალი: სალომე აფხაზიშვილი

ფოტო: ლევან ხერხეულიძე



თებერვლის დასაწყისში ახალგაზრდა არტისტმა, თორნიკე ჭაფოძემ ევროპის სახლის საგამოფენო დარბაზი გარდაქმნა სივრცედ, სადაც ადამიანის ცნობიერებაში მიმდინარე ყველა საინტერესო პროცესი უნდა ასახულიყო. ამ სივრცეს, თორნიკემ "სტრუქტურული ბაღი" უწოდა და ის რეზერვუარების, სილიკონის სკულპტურების, ქსოვილის ობიექტების, აუდიოეფექტებისა და გრაფიკული ნახატების გაერთიანებით "გააშენა".
"სტრუქტურული ბაღი" სკულპტურებისგან შემდგარი ინსტალაციაა. მისი ავტორი კი - მხატვარი, რომელიც კლასიკურ ფერწერას სამხატვრო აკადემიაში სწავლის შემდეგ აღარ მიჰყოლია. თორნიკე ამბობს, რომ ახლა აღარ ხატავს, რადგან ტილოზე ფუნჯის ტყულიად კაკუნს ურჩევნია, განწყობისა და აზრის გამოსახატად გაცილებით უფრო რადიკალური და მძაფრი მეთოდები გამოიყენოს. უკანასკნელი ნამუშევრის მსგავსად, მისი წინა პერფორმანსები და გამოფენებიც უტრირებული და მკაცრია. მაგალითად, ასეთი იყო მისი წიგნის საერთაშორისო დღისადმი მიძღვნილი პერფორმანსი, რომელიც 2005 წელს უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკის ვრცელ ფოიეში მოეწყო. საარქივო მასალით, ძველი წიგნებითა და ბიბლიოთეკის ძველმოდური ატრიბუტიკით შთაგონებულმა თორნიკემ ე.წ. "მეხსიერების კუბი" შექმნა - მიკროსამყარო სტერილური, მეხსიერებაწაშლილი კედლებით, სადაც დამთვალიერებელი არტისტს ცნობიერების ხელახალ ფორმირებაში უნდა დახმარებოდა. ამ იდეის განსახორციელებლად თორნიკემ პოლიეთილენის პარკებისგან შექმნილ გამჭვირვალე კუბში განალაგა შავი დაფები, თვითონ შიგნით დაჯდა და წარმოიდგინა, რომ მეხსიერებადაკარგული ადამიანი იყო. დამთვალიერებელი მიდიოდა და კუბებზე საკუთარ ფიქრებს ცარცით წერდა და ავტორს მეხსიერების აღდგენაში ასე ეხმარებოდა. 
2010 წელს თორნიკე ჭაფოძე ქეთო ლოგუას კურატორობით მოწყობილ გამოფენაზე - "IN BETWEEN" სერიგრაფიული ნამუშევრით წარსდგა. სერიგრაფიით - ქაღალდზე ბეჭდვის უძველესი ჩინური მეთოდით - თორნიკემ საკუთარ სახელოსნოში, საკუთარი ხელით აწყობილი საბეჭდი ტექნიკით, 1.80 სმ სიგრძის ქაღალდზე დის ფოტოსურათი გადაიტანა. ფოტოზე თორნიკეს და სკამზე ზის, გვერდით მეორე, ცარიელი სკამი დგას, რომელზეც ადამიანის ხერხემალი დევს. ნამუშევარს ჰქვია "წყვილი" და, ავტორის ჩანაფიქრით, ის დროის სხვადასხვა პლასტებს ერთ განზომილებაში აერთიანებს. 
თორნიკე ჭაფოძე საკუთარ ცხოვრებას ორ ნაწილად ჰყოფს - მერაბ მამარდაშვილამდე და მის შემდეგ - და ამბობს: მამარდაშვილის წაკითხვის შემდეგ ყველაფერი სხვაგვარად დავინახეო. კარგად ახსოვს, როგორ იყიდა პირველად მამარდაშვილის სალექციო კრებული აკადემიის სტიპენდიით - სულ 7 ლარად. "ლექციებიდან გამოვედი, ბუკინისტის დახლს ჩავუარე და ეს სახელი მომხვდა თვალში. 7 ლარი რომ ღირდა, იმიტომ ვიყიდე, თორემ უფრო ძვირი რომ ყოფილიყო, ალბათ, არ ვიყიდდი და ჩემი ცხოვრებაც სხვა გზით წარიმართებოდა". 
თორნიკე ამბობს, რომ "სტრუქტურული ბაღი" მისი შემოქმედების შეჯამებაა, წლების განმავლობაში დაგროვილი იდეებისა და გამოცდილების გამაერთიანებელი ნაზავია. 
ევროპის სახლში გამოფენა 2012 წლის თებერვალში დაიხურა. ახლა მცირე ნაწილებად დაშლილი "სტრუქტურული ბაღის" ექსპონატები რუსთავში, თორნიკეს სახლში ინახება, სადაც ახლა არავინ ცხოვრობს. თორნიკე ამბობს, რომ სარდაფში, ყუთებში გადანაწილებული "ბაღი" შემდეგი გამოფენის მოლოდინშია.



არტისტი ახლოდან

ს.ტ. თორნიკე, შენი მუშაობის ერთ დიდ მონაკვეთს დაესვა წერტილი. "სტრუქტურული ბაღი" გამოფინე და მასზე მუშაობის დამთავრებასთან ერთად, შემოქმედების გარკვეული ეტაპიც დაასრულე. რამდენ ხანს მუშაობდი ამ ნამუშევარზე და რა პროცესები გაიარე ამ ხნის განმავლობაში?

თ.ჭ. თითქმის ორ წელს ვმუშაობდი ამ პროექტზე, თუმცა, დროს დიდი მნიშვნელობა არა აქვს, შეიძლება ნაკლები მემუშავა, შეიძლება - მეტიც. მნიშვნელოვანია თვითონ პროცესი, რომელიც საშუალებას გაძლევს, რაღაცები შენს თავზე, შენს ინტერესზე მაღლა დააყენო და გაჰყვე ენის სტრუქტურას, ანდა სჯობს, ამას გამომსახველობითი ფორმების სტრუქტურა დავარქვათ. ამ გამომსახველობითი ფორმების გაყოლით, არ იცი, სადამდე მიხვალ, რას მოიმოქმედებ, გაჰყვე შენთვის, რაღაც უცნობს, თავისთავად იმის დაშვებას გულისხმობს, რაც წინასწარ არ იცი. მუშაობის პროცესი იმდენად არის ცოცხალი, რამდენადაც ასეთი დაშვებებისგან შედგება. ფორმებიც, რომლებიც აქედან გამომდინარე ჩნდება, ამ დაშვებების პირდაპირპროპორციულია და არა ილუსტრაცია იმ იდეებისა, რომლებიც მაგიდასთან ჯდომისას გაგიჩნდა. ვფიქრობ, რომ იდეებით ნამუშევარი არ იქმნება, ნამუშევარი იქმნება იმ პროცესების გაყოლით და იმის შენს თავზე, პირად ინტერესზე მაღლა დაყენებით, რასაც გამომსხაველობითი ენა გთავაზობს. ამით თითქოს შენს არსებობას აშიშვლებ; რაღაც პროცესში რთავ შენს დაუსრულებელ და ჩამოუყალიბებელ აზრებსა და განცდებს და ამ ყველაფერს იყენებ, როგორც მასალას.

ს.ტ. თუ ამბობ, რომ იდეით არ იქმნება ნამუშევარი, მაშინ რა არის შენთვის პირველი ნაბიჯი, როგორ იწყებ მუშაობას?

თ.ჭ. დასაწყისი არის კონცენტრაციის მომენტი, ყოველდღიური ძალისხმევა და ყურადღება, სწორად გააანალიზო კეთების დინამიკა და ამ პროცესში საკუთარი თავი დაინახო. კონკრეტული იდეა კი ამ პროცესის მხოლოდ თანმდევია. იდეამ შეიძლება მრავალი ტრანსფორმაცია განიცადოს. საბოლოო ჯამში კი, რჩება ენა, ერთიანი ენის სტრუქტურა, რითაც მე და გარედან მაყურებელი რაღაცას გავიგებთ ნამუშევარზე.

ს.ტ. როცა ამბობ, პროცესებს ჩემზე მაღლა ვაყენებო, ჯონ ქეიჯის მუშაობის მეთოდი მახსენდება. ის უძველესი ჩინური ტექსტების, I ching (Book of changes)-ის მიხედვით - ხაზებით და წყვეტილი ხაზებით - ჰექსაგრამებით იღებდა გადაწყვეტილებებს თავის ნამუშევართან დაკავშირებით. ქეიჯი ფიქრობდა, რომ თუ გადაწყვეტილებას დამოუკიდებლად მიიღებდა, ამით ნამუშევარი მხოლოდ მის გემოვნებაზე იქნებოდა მიბმული და ვერასდროს გასცდებოდა მისი, როგორც ავტორის, გამოცდილებების საზღვრებს. ამიტომ კომპოზიციების შექმნის დროს, არჩევანს ამ ჰექსაგრამებით აკეთებდა. როდესაც ამბობ, რომ საჭიროა საკუთარ თავზე მაღლა დადგე, დაახლოებით იმავეს ხომ არ გულისხმობ, რასაც ქეიჯი?

თ.ჭ. კი, დაახლოებით ასეა. ქეიჯს მიზნის მისაღწევად ძალიან მარტივი და გონიერი მეთოდი აქვს გამოყენებული. ლაპარაკია აუცილებლობაზე, აღმოაჩინო შენს თავში იმის ძალა, რომ ენდო და გაჰყვე იმ პროცესის დინამიკას, რომელშიც ჩართული ხარ. ამ გზით ჩნდება შესაძლებლობა, ნამუშევარში ჩაიდოს რაღაც პოტენცია, რომელიც გასცდება ავტორის პირად გემოვნებასა და ინტერესებს.

ს.ტ. თორნიკე, შეგიძლია, უფრო კონკრეტულად მომიყვე "სტრუქტურული ბაღის" შესახებ? 

თ.ჭ. "სტრუქტურული ბაღი" ქანდაკებების სისტემაა. ის ცნობიერების ერთგვარი ლანდშაფტია - ტოპოლოგიური სტრუქტურა, საიდანაც ადამიანის არსებობის განმსაზღვრელი მოცემულობები ამოიზრდება.
ეს სისტემა იყოფა ორ პირობით სივრცედ - "კარავი" და "პიკნიკი", როგორც პერსონალური და საზოგადო სივრცეების სიმბოლიზირება. მათზე იშლება ადამიანის არსებობის, მისი შემოქმედებითი აქტივობის მთელი დიაპაზონი. 
ამ სისტემის ცენტრს მედიტაციის ადგილი ჰქვია, სადაც ჭერიდან რიტმულად ეცემა წვეთი. წვეთის რიტმული, მონოტონური ვარდნა შეჩერების, პაუზის, ცნობიერების კონცენტრაციის სიმბოლური ეკვივალენტია. ესაა ის შუალედური რგოლი სისტემაში განლაგებულ ორ სკულპტურას, ორ სივრცეს - კარავსა და პიკნიკს შორის, ანუ ესაა ის აზროვნების წერტილი, რომელიც აუცილებლად უნდა გაიარო, როცა ერთიდან მეორე სივრცეში გადადიხარ, რათა არ დაარღვიო არცერთის ბუნება. 
ეს წვეთი იშლება რეზერვუარში, რომელიც სხვა რეზერვუარებს უკავშირდება არხებით. როგორც უკვე ვთქვი, "კარავი" ადამიანის შინაგანი, პერსონალური არსებობის, სიმბოლიზირებაა. როცა კარავს შლი, მასში შენთვის ძალიან ინტიმურ გარემოს ქმნი, ეს არის ჩაკეტილი სივრცე, სადაც მარტო ხარ შენს პირად ნივთებთან ერთად. სხვამ თავისი კარავი უნდა დადგას. ეს კარავი შენი ისეთი მდგომარეობაა, რომლის გარეთ გამოტანა შეუძლებლობასთან არის დაკავშირებული. ის იმდენადაა მნიშვნელოვანი, იმდენად მოქმედებს შენში და რაღაც მდგომარეობას განსაზღვრავს, რამდენადაც ამის გარეთ გამოტანა, ან სხვისთვის ჩვენება შეუძლებელია. 
"პიკნიკი" -  პირიქით, შენი არსებობის გარეთ გატანას და სხვისთვის გაზიარებას აღნიშნავს. ეს საჯარო სივრცეა. თითქოს არსებობის გარეთ გატანის აქტით სრულდება და საბოლოო ფორმას იღებს შენი დაუსრულებელი აზრები და განცდები. 
"პიკნიკის" სივრცეში განლაგებულია ერთი, ვიზუალური თვალსაზრისით ძალიან საინტერესო სკულპტურა, რომელსაც დავარქვი "კომერცია". ის პოტენციალთა და ძალთა ურთიერთგაცვლის სიმბოლიზირებას ახდენს.
არის კიდევ ერთი ფაზა ამ სისტემაში - სკულპტურები, რომელთაც ჰქვიათ "უნიფორმები". უნიფორმა ერთგვარი ინსტრუმენტია, საიდენტიფიკაციო საშუალებაა იმ სამუშაოსთან მიმართებაში, რომელსაც ადამიანი ასრულებს და რითაც, საბოლოო ჯამში, ყველაზე რთულ რამეს აღწევს: ქმნის საკუთარ თავს. 
"სტრუქტურული ბაღი" ძალიან მინიმალისტური ფორმებით შექმნილი სკულპტურების სისტემაა, რომელიც ადამიანის ცნობიერების დინამიკურ პროცესებს გამოხატავს.

ს.ტ. ამ იდეებამდე ფორმით მიდიხარ?

თ.ჭ. კი, შეიძლება ითქვას, ასეა. ფორმები იგივე ტექსტებია, ვიზუალური ტექსტები. და როცა მიჰყვები ტექსტის კონსტრუირების გარკვეულ კანონებს, მიდიხარ დასრულებულ ფორმებამდე, რომლებიც კონკრეტული იდეების სახით გამოიხატება. 

ს.ტ. გამოდის, რომ ყველა ნივთი და ყველაფერი, რასაც ჩვენ გარშემო ვქმნით, ჩვენზე, ან საერთოდ, ადამიანის მდგომარეობაზე იძლევა ინფორმაციას. და აი, მხატვარს როგორ შეიძლება, შეამჩნიო, აცვია თუ არა უნიფორმა, ანუ აქვს თუ არა საკუთარი თავი გამთლიანებული თავის სამუშაოსთან?

თ.ჭ. მხატვარმაც, როგორც ყველამ, აუცილებლად უნდა აიღოს პასუხისმგებლობა თავის საქმეზე. გამომხატველობითი ენა, რომლითაც ხელოვანი მეტყველებს, არის მისი უნიფორმა, პასუხისმგებლობის საგანი ხელოვანისთვის. 

ს.ტ. როგორ შეარჩიე მასალა "სტრუქტურული ბაღისთვის" და რამდენად გამოხატავს ეს მასალა ნამუშევრის იდეას? 

თ.ჭ. ძიების პროცესში სხვადასხვა მასალა მოვნიშნე, მაგრამ საბოლოოდ დნობად სილიკონზე შევჩერდი. ამ მასალის ფაქტურა ძალიან ჰგავს ცვილის ფაქტურას და ძალიან ორგანულად გამოიყურება. თითქოს, შეგიძლია, საკუთარ სხეულს მოარგო, მოარგო კეთების პროცესს და დინამიკას, რადგან ტრანსფორმაციის საშუალებას გაძლევს და თუ არ მოგეწონა, შეგიძლია გადაადნო და თავიდან ჩამოასხა, რასაც თაბაშირით ვერ იზამ. გადადნობისას ფერი ეცვლება, მაგრამ იმ ფერშეცვლილსაც ვიყენებ. ესეც პროცესის ნაწილია და შეიძლება წაიკითხო, მაგალითად, როგორც ადამიანის სახის ფერი, რომელიც კლიმატის, ასაკისა და ბუნების ზემოქმედებით იცვლება და თავად მასალაც ცოცხალი პროცესის ნაწილი ხდება.

ს.ტ. ენის გაყოლა თუ ჩაყოლა, რომელზეც შენ საუბრობ, საკმაოდ სარისკო, საშიში და მძიმე პროცესია, გრძნობ რაღაც დიდის არსებობას, რამაც შეიძლება ჩაგითრიოს. ერთი პერიოდი, როცა მუშაობაში გავიჭედე, ვიგრძენი ზუსტად, რომ წინათ თუ ჩემი მიზანი იყო ჩავყოლოდი, ახლა აღარ თუ ვეღარ მივყვები, ცალი ფეხით ყოველთვის აქეთა მხარს ვრჩები. თან რამდენადაც არ მივყვები, იმდენად მენატრება იქ ჩაყოლა. ძნელი ასახსნელია, რა არის ამის მიზეზი, შეიძლება - შიში... შენი აზრით, რა რისკების წინაშე შეიძლება აღმოჩნდე, თუკი ამ გამომსახველობით ფორმას მიჰყვები, ანდა შიში რისი გაქვს ამ დროს - რას ვერ აკონტროლებ?

თ.ჭ. კი, მესმის ამ დროს რასაც გრძნობ. როგორც უკვე ვთქვი, კეთების პროცესში ჩართულია რაღაც უცნობი ელემენტი, რომელიც არ იცი. რა თქმა უნდა, ეს უბრალოდ რაღაცის არცოდნას არ ნიშნავს - რაღაცა ვიცით, ან არ ვიცით. ეს არის აუცილებელი ელემენტი და მისი აუცილებლობა იმაში გამოიხატება, რომ მისი წინასწარ წარმოდგენა და ლოგიკურად გამოყვანა შეუძლებელია. უბრალოდ, უნდა გაჰყვე და ამ გაყოლაში გეძლევა შანსი, გაიგო, სინამდვილეში რა გაწუხებდა. ვინაიდან არ იცი, სად მიხვალ, ბუნებრივია, შიში ამ დინამიკის თანმდევი ფაქტორია - შიში რაღაც უცნობის.

ს.ტ. თუ დავუბრუნდებით "კარავს" და "პიკნიკს", ამ შემთხვევაში სად გადის რისკის ზღვარი? ეს შიში, მხატვრულად რომ ვთქვათ, კარავშია დამალული და არ გინდა, რომ მან ხიფათი შენს პიკნიკს შეუქმნას?

თ.ჭ. კი, უფრო "კარავს", ჩაკეტილ სივრცეს მიესადაგება სიტყვები: საშიში, სახიფათო. "კარავი" და "პიკნიკი" ორი კონფლიქტური სივრცეა, ამ ექსპოზიციაში არის სკულპტურა, რომელსაც დავარქვი "ჯაშუში". ამ შემთხვევაში ჯაშუშის სხეული შეიძლება წავიკითხოთ, როგორც იმ ადგილის სიმბოლო, სადაც ორ დაპირისპირებულ მოცემულობას (საზოგადო და პერსონალური, საკრალური და იურიდიული, მედიტაციური და რეაქციული და ა.შ.) შეუძლიათ ერთმანეთის წაკითხვა. "ჯაშუში" არის ერთგვარი შეკრების წერტილი სისტემაში, რომელიც თითქოს აგვარებს, ან ამძაფრებს კონფლიქტს ამ ორ სივრცეს შორის.

ს.ტ. არ ვიცი, ნახე თუ არა ირაკლი მაისურაძის გამოფენა ქარვასლაში 2011 წელს - ფერმწერი იყო, რომელიც 2010-ში გარდაიცვალა. მისი ნამუშევრები ძალიან მომეწონა და თან მისი სტილი საერთოდ არ ჰგავდა ქართულ ფერწერას. ძირითადად ჰქონდა აბსტრაქტული ფორმები - უცნაური არსებებით. ძალიან საინტერესო და მნიშვნელოვანი ნამუშევრები იყო, თან - ქართული პროვინციული კონტექსტიდან ამოვარდნილი. ექსპოზიცია ქრონოლოგიურად იყო გაკეთებული - ახალგაზრდული ნამუშევრები, პატარა მიგნებებით, მერე უკვე მომწიფებული, ღრმა ნამუშევრები, მერე - დაღმავლობასავით, სადაც ენა იგივე რჩება, მაგრამ უკვე მეორდება რაღაცები, და ბოლო ნამუშევრები იყო, რამაც ძალიან გამაოცა, ხატები. ამ გამოფენაზე ნათლად ჩანდა, რომ ეს მხატვარი ჩაჰყვა იმ პროცესებს, ჩვენ რაზეც ვლაპარაკობთ. იქ, ქაოსი თუ უკონტროლობა იგრძნო, რისიც, ალბათ, იმდენად შეეშინდა, რომ ერთადერთი გამოსავალი მისთვის აღმოჩნდა იქ, სიღრმეში ნაგრძნობი პასუხისმგებლობის მოხსნა და ხატების წერის კანონების დამორჩილება. მარტო ამ ხატების ნახვით ვერავინ წარმოიდგენდა, რომ ეს კაცი ასეთი საინტერესო ფერმწერი იყო, ან მარტო ფერწერის ნახვით ვერავინ იფიქრებდა, რომ ამ მხატვარს ხატებიც ჰქონდა დახატული. როგორც ჩანს, ეს ჩაყოლა, ეს პასუხისმგებლობა, ძალიან მძიმეა და ძალიან დიდ რამეს გაკისრებს, და ამიტომაც ხდება ისე, რომ ერთმა შეიძლება თავი მოიკლას და მეორე, ხატების წერაზე გადავიდეს. ეს იყო ამ ადამიანისთვის გასაქცევი, რომ დამორჩილებოდა ხატების წერის ლოგიკას და მის კანონებს. როგორც ჩანს, მანაც საკუთარ თავზე მაღლა დააყენა რაღაც, მაგრამ ეს მისი მხრიდან იყო უფრო გამოსავალი, რადგან პასუხისმგებლობა ბოლომდე ვერ აიტანა.

თ.ჭ. კი, სრულიად გეთანხმები. თუ ჩვენთვის საინტერესო ამა თუ იმ მხატვრის შემოქმედებას დააკვირდები, ყოველთვის არის ერთიანი ხაზი, რასაც არ ღალატობს მხატვარი. ენას და რიტმს, რომელსაც მიჰყვები, უნდა ენდო. ეს ძალიან რთულია, ცხოვრებაში ბევრი ხელისშემშლელი ფაქტორი გხვდება, მაგრამ მაინც უნდა გაჰყვე ბოლომდე. არ მინდა, მეტისმეტად კრიტიკული ვიყო ირაკლი მაისურაძის შემოქმედების მიმართ. მით უმეტეს, რომ არ მინახავს მისი ეს გამოფენა, მაგრამ მაინც მგონია, რომ ვექტორის ასეთი მკვეთრი ცვლილება, ბოლომდე ვერგაგებაა იმ ენისა, რომელსაც მხატვარი მიჰყვება.

ს.ტ. მოდი, ახლა იმ შენს 2005 წლის გახმაურებულ ნამუშევარზე გვიამბე, ბიბლიასთან რომ იყო დაკავშირებული, რა მნიშვნელობა ჰქონდა მას შენთვის?

თ.ჭ. აკადემიის დამთავრების შემდეგ ეს პირველი გამოფენა იყო, გიორგი ტაბატაძესთან და ზურა აფხაზაშვილთან ერთად. გამოფენას ერქვა "სადილი ყველას", ჩემს ნამუშევარს კი - "მიირთვით გემრიელად". სახარებიდან ამოვხიე ფურცლები და შევჭამე, ფონად იყო ვიდეოინსტალაცია და რამდენიმე სხვა ობიექტი. ამ ნამუშევრის მთავარი იდეა იყო ტექსტთან უშუალო და პირდაპირი შეხება - ყოველგვარი შუამავლების, ეკლესიისა და კულტურული კლიშეების გარეშე. ამავე დროს, ეს იყო ჩემი პირველი რელიგიური გამოცდილების გამოძახილიც.

ს.ტ. პირდაპირ შეხებაში რას გულისხმობ? იმას, რაც პროტესტანტებმა ქნეს, როცა შუამავლები ამოაგდეს, ბიბლია თავიანთ ენაზე გადათარგმნეს და უშუალოდ ბიბლიით დაიწყეს ხელმძღვანელობა? 

თ.ჭ. კი, ამას ვგულისხმობ. მოვლენა, რომელიც შენ ახსენე კონკრეტულ დროს და კონკრეტულ ზედაპირზე ევანგელიზაციის პროცესის სახით განხორციელდა, რასაც შემდეგ განმანათლებლობა მოჰყვა ევროპაში. სამწუხაროდ, ეს ჩვენთან ვერ განხოციელდა და ყველაფერი ჩვენს კულტურულ სივრცეში ამ მოვლენის მარცხის კვალს ატარებს. ალბათ, ჩემი პერფორმანსი იყო გამოძახილი ამ მოვლენებზე და იყო მცდელობა, ეს ყველაფერი დისკრეტულ სივრცეში გამეთამაშებინა.
საინტერესო ის არის, რომ რაზეც ახლა ჩვენ ვლაპარაკობთ, გამოფენის გახსნის დღესვე გამოჩნდა: მართმადიდებელი ფუნდამენტალისტების ჯგუფმა დაარბია გამოფენა და მეორე დღეს, გალერეაში მისულებს, გამოფენა დახურული დაგვხვდა. ვინაიდან ქარვასლა, სადაც ეს გამოფენა გაიხსნა, სახელმწიფო მუზეუმია, სახელმწიფომ ჩათვალა, რომ მას გამოფენის დახურვის უფლება ჰქონდა. მაშინ ეს საქციელი, ცოტა არ იყოს, გაკვირვებას იწვევდა, რადგან რევოლუცია ახალი მომხდარი იყო და გვეგონა, სახელმწიფო კონსტიტუციის და დემოკრატიის მხარეს აირჩევდა. ახლა უკვე არაფერია გასაკვირი, ყველაფერი გაშიშვლებულია. 

ს.ტ. წელს კოტე მინდაძის გამოფენაც დაიხურა, რომელიც არტისტერიუმის ფარგლებში გაიმართა წინანდალში. გამოფენის მსვლელობის დროს პრეზიდენტი ჩავიდა წინანდალში და დირექციამ, ერთი დღით ჩამოვხსნით გამოფენასო. მერე კოტემ სულ ჩამოხსნა, თან ძალიან შრომატევადი იყო იმის აშლა-აწყობა…

თორნიკე, ბოლოს მინდა გკითხო, რას ელოდები "სტრუქტურული ბაღისა" და მაყურებელთან შეხვედრისგან?

თ.ჭ. იმედი მაქვს, რომ ეს ნამუშევარი შექმნის ისეთ დაძაბულ ველს, ისეთ პირობებს, რომ მაყურებელი აზროვნების პროცესში შეიყვანოს. დიდი სურვილი მაქვს, დამთვალიერებელმა "სტრუქტურულ ბაღს" გარედან არ დაუწყოს ყურება, არამედ შევიდეს რაღაც პროცესში. ეს ნამუშევარი პირდაპირი გაგებით ინტერაქტიული არ არის, მაგრამ თავისი დინამიკით, რაღაც პროცესებით, ინტერაქტიულია. და თუ ეს ინტერაქტიულობა არ დაიკარგა და მაყურებელი ჩაერთო ამ პროცესში, ვიტყვი, რომ პროექტი შედგა. 

გამოქვეყნდა ჟურნალში "ცხელი შოკოლადი" არტისტი ახლოდან



Tuesday, March 27, 2012

დიალოგების სერია თემაზე: ვიზუალური ხელოვნების აქტუალური საკითხები – დისკუსიები საზოგადოებასთან



გეოეარი, თანამედროვე ხელოვნების ცენტრი – თბილისი, და კულტურისა და მენეჯმენტის ლაბორატორია წარმოგიდგენთ დიალოგების სერიას თემაზე: ვიზუალური ხელოვნების აქტუალური საკითხები – დისკუსიები საზოგადოებასთან

სერიიდან მეოთხე დიალოგი - ხელოვნება საზოგადოებრივ სივრცეში


დიალოგის ვიდეო ჩანაწერს შეგიძლიათ უყუროთ youtube-ს ჩვენს არხზე


30 ივნისი, 2011 / 18.00 სთ.


დისკუსიაზე განხილული იქნება საზოგადოებრივი სივრცის ხელოვნების მნიშვნელობა და ისეთი საკითხები, როგორიცაა მონოლოგური და დიალოგური კულტურების საზოგადოებრივი სივრცეები და ხელონების ფუნქცია ამ კულტურებში; აქედან გამომდინარე საზოგადოებრივი სივრცის ხელოვნების სახეები და მათი მხატვრული და კონცეფტუალური, ესთეტიკური, ეთიკურ-პოლიტიკური, ფსიქო-პოლიტიკური და სხვა მნიშვნელობები;

ვისაუბრებთ დადაისტების, საბჭოური ავანგარდის, სიტუაციონისტების გამოცდილებებზე და მიზნებზე; ქალაქზე დღეს და მასში საზოგადოებრივ სივრცეების ხელოვნების მნიშვნელობაზე დემოკრატიის კონტექსტში. საუბარი გვექნება საქართველოში საზოგადოებრივი სივრცეების ხელოვნების თავისებურებებზე - მოდერნისტული, საბჭოური, თანამედროვე; სანქცირებულ და არასანქცირებულ ხელოვნებაზე, დროებით ინტერვენციებზე და სტაციონარულ ობიექტებზე; ვირტუალურ სივრცეზე როგორც საზოგადოებრივი სივრცის ახალ სახეზე და ა. შ.

ამ თემაზე ისაუბრებენ სტუმრები:

ლევან ასაბაშვილი - არქიტექტორი, ურბანრეაქტორი
გურამ წიბახაშვილი - ფოტოგრაფი
მაია დარჩია - ხელოვნების პროექტების მენეჯერი. ბრიტანეთის საბჭო
ნატუკა ვაწაძე - ხელოვანი, ჯგუფი ბულიონი

მოდერატორი ნანა ყიფიანი - ხელოვნების ისტორიკოსი



მისამართი: გიორგი ლეონიძის სახელობის სახელმწიფო ლიტერატურის მუზეუმი
ჭანტურიას ქ. 8
0108 თბილისი,
საქართველო







სერიიდან მესამე დიალოგი - სახელოვნებო ინსტიტუციები და დაფინანსების წყაროები


დიალოგის ვიდეო ჩანაწერს შეგიძლიათ უყუროთ youtube-ს ჩვენს არხზე

24 მაისი, 2011 / 18.00 სთ.

დისკუსიაზე განხილული იქნება შემდეგი საკითხები:
სახელოვნებო ორგანიზაციები, კულტურისა და ხელოვნების პროგრამები საქართველოში და მათი პრიორიტეტები;
არტ პროდუქციისა და დაფინანსების კავშირი, დაფინანსების გავლენა თანამედროვე სახელოვნებო სცენის განვითარებაზე;
თანამედროვე ხელოვნების დაფინანსების/სუბსიდირების საკითხები ევროპის ქვეყნებში - სხვადასხვა მოდელები.

ამ და სხვა საკითხებზე ისაუბრებენ სტუმრები:
ვერნერ ვიოლი - საქართველოს გოეთეს ინსტიტუტის დირექტორი
ნათია მიქელაძე - საქართველოს გოეთეს ინსტიტუტის კულტურის პროგრამების განყოფილება
მარინე მიზანდარი - ევროპის სახლის პროგრამების დირექტორი
ანი რიაბოშენკო - ფონდი ღია საზოგადოება საქართველო, ხელოვნებისა და კულტურის პროგრამების კოორდინატორი
ქეთრინ ჰემელრაიკი - დამოუკიდებელი კურატორი, დიდი ბრიტანეთი

მოდერატორი: ნინო ჭოღოშვილი - ხელოვნებათმცოდნე/კურატორი, კულტურის და მენეჯმენტის ლაბორატორია




სერიიდან მეორე დიალოგი - არტ კრიტიკა საქართველოში


დიალოგის ვიდეო ჩანაწერს შეგიძლიათ უყუროთ youtube-ს ჩვენს არხზე

13 აპრილი, 2011. 18:00 სთ.

დისკუსიაზე არტ კრიტიკის პრობლემების შესახებ განხილული იქნება შემდეგი საკითხები:
აქვს თუ არა ქართულ საზოგადოებას კრიტიკული აზრის განვითარების მოთხოვნილება; რამდენად საფუძვლიანია კლიშე - ”არ არის კრიტიკა”; რა ბარიერებს ხვდებიან თვითონ კრიტიკოსები და ახდენს თუ არტ კრიტიკა რეალურ გავლენას.

ამ და სხვა საკითხებზე ისაუბრებენ სტუმრები:
დათო ბუხრიკიძე - თეატრმცოდნე ”ლიბერალი”/”ცხელი შოკოლადი”
ნესტან-ნენე კვინიკაძე - ჟურნალისტი, მწერალი ”Tbilisi out"-ის რედაქტორი
თეო ხატიაშვილი - კინომცოდნე, თეატრისა და კინოს ინსტიტუტის პროფესორი
სოფო კილასონია - ხელოვნებათმცოდნე, ჟურნალისტი. ”24 საათის” კულტურის ბლოკის რედაქტორი. ”ვიკენდის” ავტორი.
ფილიპინ ჰოგენი - Bent Books- ის რედაქტორი
მოდერატორი: ხათუნა ხაბულიანი, ხელოვნებათმცოდნე


სერიიდან პირველი დიალოგი – სამხატვრო გალერეის როლი ხელოვანის კარიერაში


დიალოგის ვიდეო ჩანაწერს შეგიძლიათ უყუროთ youtube-ს ჩვენს არხზე

15 მარტი, 2011. 18.30სთ.

დიალოგში მონაწილეობას მიიღებენ:
დედიკა ბულიაგალერეა გალა, დირექტორი (თბილისი, საქართველო)
ეთერი ჭკადუა – ხელოვანი (ნიუ იორკი, აშშ)
კონსტანტინე მინდაძე – ხელოვანი (ამსტერდამი, ჰოლანდია/თბილისი, საქართველო)
ლიკა მამაცაშვილი თბილისის ისტორიის მუზეუმი, ქარვასვლა, კურატორი

დიალოგი მოიხილავს ხელოვანის პროფესიის სირთულეებსა და პერსპექტივებს, საქართველოში ხელოვნების ბაზრის არსებობის პრობლემატიკას და ხელოვანისა და გალერეის ურთიერთობის საკითხებს საერთაშორისო გამოცდილების გაზიარებით.

მოდერატორი: ლალი პერტენავა, ხელოვნების ისტორიკოსი/მკვლევარი

პროექტის პარტნიორი და დისკუსიების მასპინძელი:
ლიტერატურის მუზეუმი



მისამართი:
ჭანტურიას ქ. 8
0108 თბილისი,
საქართველო